Studio Brein

S2 Aflevering 2: empathie

In deze aflevering hebben we het over onze meest menselijke eigenschap: meevoelen met anderen. Hoe werkt dat eigenlijk in het brein, die empathie? Kunnen we het aan onze kinderen leren? Heeft de wereld er meer van nodig? Of ervaren we juist stress door teveel empathie? Hoe doen hulpverleners dat of medewerkers in de palliatieve zorg?

We praten met getuige en contextbegeleidster Carine, kregen alle neurologische informatie van professor Rudi D'hooge en gingen op bezoek bij Hilde Ingels, die levensverhalen van stervenden vastlegt.

Extra's:

• Hier kan je meer lezen over Hildes project 'Afscheid dat verbindt'
• Hier vind je het artikel over het onderzoek van Olga Klimecki en Tania Singer naar empathie en compassie.
• Hier kan je luisteren naar Eva's podcast gebaseerd op een persoonlijk verhaal: www.vpro.nl/waarom

Meer over Studio Brein op breinwijzer.be/studio-brein/

S2 Aflevering 1: muziek & geluid

We onderzoeken het effect van muziek en geluid op ons brein. Hoe komt het bijvoorbeeld dat muziek maken en beluisteren zo verbindend werkt tussen mensen? Kunnen mensen met dementie zich wel liedjes herinneren, ook als ze vele andere feiten kwijt zijn, en waarom dan? Maakt vogelgezang ons rustig door de evolutionaire invloed ervan op onze hersenen? En waarom is geluidsecologie van belang?

Over deze en andere vragen gingen we praten met Geertrui Coppens van Zie Ze Zingen, neurowetenschapper Ben Van Cranenburgh en auteur Cédric Engels van het boek 'De Kracht van Geluid'.

Dit is het geluidsfragment waarover we het in de aflevering hebben: https://www.youtube.com/watch?v=9LWgSNLJwyM

Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/

 

Aflevering 6: epilepsie

Kunnen patiënten een epilepsie-aanval voelen aankomen? Of kan hun hond dat misschien? Wat gebeurt er in het brein van mensen die een epileptische aanval krijgen?

In deze aflevering vertelt Floris over zijn epilepsie, over de onvoorspelbaarheid daarvan en over de uitdaging om goed te leven ondanks, of zelfs dankzij, deze aandoening. We kijken ook naar de impact op de omgeving van epilepsie-patiënten, naar de “trial and error”-aanpak van de behandeling en naar hoe honden een aanval mogelijks kunnen voorspellen.

We spraken met:

• Veerle De Herdt, professor aan de Ugent en kliniekhoofd van de afdeling Neurologie in het Universitair Ziekenhuis Gent, specialisatie epilepsie en stroke
  
• Christel Moons, professor en onderzoeker aan de faculteit diergeneeskunde van de  Universiteit Gent
  

En hier kan je meer lezen over:

• het onderzoeksprogramma Epidogs
  
  

Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/

Aflevering 5: stotteren

We luisteren naar de aangrijpende getuigenis van Fredo over zijn verleden als stotteraar, en we combineren dat met meer inzicht in de werking van spreken in onze hersenen. En we kijken naar de invloed van stress op ons vermogen om vlot te praten.

Neurochirurg Dirk De Ridder is deze keer onze expert, die ons meeneemt in hoe stotteren werkt in het brein en ook inzicht in de mogelijke behandelingen. Neuromodulatie bijvoorbeeld: hoe de hersenen kunnen beïnvloed worden door het inbrengen van een hersen-implantaat of door magnetische en elektrische stimulatie via de hoofdhuid.

Ook in deze aflevering kijken we naar de mogelijkheden en talenten die stotteren kan bieden. De veerkracht die stotteraars ontwikkelen, het aangaan van uitdagingen en ontspannen omgaan met hoe de omgeving naar je kijkt. En hoe de omgeving naar je luistert, dat hier vooral.

We spraken met:

• Fredo De Smet, ex-stotteraar, digitaal humanist en auteur van Artificial Stupidity
  
• Dirk De Ridder, neurochirurg en wetenschappelijk onderzoeker, verbonden aan de University of Otago in New Zealand
  
• logopediste en stotterexperte Sarah Van Houtte
  

En hier kan je meer lezen over:

• taalfilosoof Ferdinand de Saussure

 

Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/

Aflevering 4: het syndroom van Gilles de la Tourette

Het syndroom van Gilles de la Tourette: de naam alleen al is een hele mond vol. Hoe is het om op te groeien met zichtbare en hoorbare tics? We volgen Els, die met haar werk en met wie ze is, ondanks én dankzij haar Tourette verschil maakt voor anderen. 

En we leren van neuroloog Agnes Wertenbroek over wat er in het brein gebeurt waardoor iemand met GTS die vocale of motorische tics ‘maakt’. Kan je er invloed op uitoefenen? En is het weghalen van de tics altijd van belang - want wat is ‘normaal’? 

Hoe zou het zijn om neurodiversiteit en ‘anders zijn’ meer plaats te geven in onze relaties met elkaar? We praten met professor Pieter Adriaens over het uitbouwen van een waardevol leven waarin de nadelen en de voordelen van ‘ziekte’ in balans zijn.

We spraken met:

• Agnes Wertenbroek, neuroloog verbonden aan de polikliniek voor GTS en ticstoornissen in Almelo, en mede-auteur van het Handboek Gilles de la Tourette
• Pieter Adriaens van het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte in Leuven 

En hier kan je meer lezen over

• Oliver Sacks, die het verhaal van “Witty Ticcy Ray” neerschreef in het boek De man die zijn vrouw voor een hoed hield
• Het idee dat je zin in ziekte kan vinden, in het boek Good Reasons for Bad Feelings van evolutionair psychiater Randolph Nesse
• Neurodiversiteit als concept en hoe Tourette daar in past

Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/

Aflevering 3: autisme

Wat gebeurt er in de hersenen van iemand met autismespectrumstoornis? En is er een verklaring voor de moeilijkheden die mensen met ASS ervaren in sociale interacties? Wat toont het recente onderzoek ons over de stress en vermoeidheid die samengaat met autisme? En wat zijn de voordelen van een autistisch brein: waarom zou elk team eigenlijk een autistische medewerker moeten hebben?

We spraken met:

• Elise Cordaro, lifestyleblogster en gediagnosticeerd met autisme, schrijfster van het boek ‘Anders gaat ook’
• Kaat Alaerts van de Universiteit Leuven

En hier kan je meer lezen over

• de ‘broken mirror’ verklaring voor autisme
• de visuele perceptie-verklaring
• de ‘sociale motivatie’ verklaring
• de stress-verklaring (of polyvagal theory)

Autismebelevings-oefeningen worden georganiseerd door Autisme Centraal

En via de zoekopdracht sensory overload en autisme kan je zelf voelen het het is om extreem veel prikkels binnen te krijgen.

 

Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/

Aflevering 2: ADHD

Hoe anders is het brein van iemand met ADHD? Wat zijn de verschillende beelden en komt het nu vaker voor dan vroeger? Kan de omgeving helpend zijn en wat zijn de talenten van mensen met ADHD?

we spraken met:

• Hetty Cornelis, de ADHD Ervaringsexpert
• Roeljan Wiersema van de Universiteit Gent

en hier kan je meer lezen over

• • de blogpost van Maaike uit de intro
  • de drie beelden van ADHD
  • de invloed van de omgeving

Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/

Aflevering 1: Trauma en herinneringen

Deze eerste aflevering gaat over trauma en herinneringen. Wat doet een trauma exact in je hersenen? Waar laat het zijn sporen na? Hoe komt het dat we daar niet rationeel over kunnen nadenken? En vooral: valt er iets aan te doen en kunnen we er sterker uitkomen?

We spraken met:

• Ludwig Cornil van Integrativa (www.integrativa.be)
• Olivier Van Limbergen in het Traumacentrum Léonce Roels
• Erno Hermans van de Radboud universiteit in Nijmegen

en hier kan je meer lezen over:

• post-traumatische groei
• EMDR

Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/